Martwy ząb – czym jest i jak powstaje?
Zdarza się, że w gabinecie stomatologicznym słyszymy, że mamy martwy ząb. Na ogół jest on wynikiem poważnego zaniedbania w jamie ustnej i może nieść groźne konsekwencje. Czym dokładnie jest martwy ząb i jak powinno się go leczyć?
Co to jest martwy ząb
Martwy ząb to ząb pozbawiony żywej miazgi, która zanika albo z powodu martwicy, albo w konsekwencji leczenia kanałowego. W tym drugim przypadku to stomatolog usuwa zakażoną miazgę z wnętrza komory i kanałów. Sama miazga zęba potrafi się regenerować, jednak gdy atakujące ją bodźce przekroczą już granicę właściwości obronnych tkanki – dochodzi do definitywnej śmierci komórek.
By uznać ząb za martwy musi dojść do obumarcia komórek miazgi. Dzieje się tak najczęściej z powodu niewłaściwej higieny jamy ustnej i nieleczonej próchnicy. Drobnoustroje w jamie ustnej bowiem wywołują demineralizację twardych struktur zęba, a w konsekwencji tworzenie się ubytków próchnicowych. Następnie w szkliwie i zębinie powstają szczeliny, przez które bakterie wnikają do wnętrza komory zęba. W odpowiedzi na wytwarzane przez bakterie toksyny w organizmie rozwija się stan zapalny. Sama infekcja miazgi znacząco ją osłabia i rozpoczyna się obumieranie komórek. W momencie, gdy masy martwicze zostaną opanowane przez bakterie beztlenowe, rozpoczynają one proces gnicia. Warto też wiedzieć, że to zakażenie może przenosić się na pozostałe zęby.
Jak rozpoznać martwy ząb?
Niestety, obumarły ząb przez długi czas może nie dawać żadnych objawów i pacjent nie ma pojęcia, że coś się stało z zębem. Ale ostatecznie martwy ząb w końcu zacznie wysyłać niepokojące sygnały. Z czasem ból promieniujący z martwego zęba jest coraz większy. Pod warunkiem oczywiście, że w zębie pozostała choć odrobina zdrowej miazgi, bowiem przy martwicy całkowitej ból jest nieodczuwalny. Ząb zaczyna się również przebarwiać i na ogół martwy ząb jest ciemniejszy od pozostałych. Dodatkowo szkliwo martwego zęba jest bardziej matowe.
Leczenie obumarłego zęba
Martwy ząb należy leczyć nie tylko ze względów estetycznych i faktu, że odznacza się on na tle innych zębów, ale przede wszystkim z powodu poważnych konsekwencji dla zdrowia. Zakażenie z martwego zęba może przenosić się na pozostałe zęby w jamie ustnej, a także negatywnie wpływać na cały organizm. Może dojść do rozwoju ropnia – w tym ropnia mózgu i śródpiersia. Bakterie z jamy ustnej mogą również skutkować infekcyjnym zapaleniem wsierdzia, reaktywnym zapaleniem stawów, a nawet śmiertelnie niebezpieczną posocznicą (sepsą).
Pierwszą metodą leczenia martwego zęba jest leczenie kanałowe, a jeśli jest ono niemożliwe, np. z powodu specyficznego ułożenia korzeni – wtedy konieczne może być usunięcie całego zęba. Leczenie kanałowe ma usunąć martwą miazgę wraz z bakteriami z komory i kanałów zęba. Po skutecznej endodoncji można przystąpić do wybielania martwego zęba, aby nikt nie zauważył różnicy w uzębieniu.
Leczenie martwego zęba często jest czasochłonne i skomplikowane. Wszystko zależy od tego, ile jest martwej miazgi oraz jak zbudowane są poszczególne korzenie zęba. Zamiast poddawać się trudnemu leczeniu, znacznie lepiej jest zapobiegać martwicy zęba. A nie jest to trudne – wystarczy prawidłowa codzienna higiena jamy ustnej, regularne wizyty u dentysty i w razie potrzeby jak najszybsze leczenie ubytków w zębie.