Ropień zęba – objawy, przyczyny, leczenie

Dostające się do jamy ustnej bakterie odpowiadają za wiele schorzeń zębów i dziąseł. Do najczęstszych skutków namnażania się bakterii należy oczywiście próchnica. Nie jest to jednak jedyna dolegliwość uprzykrzająca nam życie i wywołująca silny ból. Dziś omówimy, czym jest ropień zęba, jak go rozpoznać i jak wyleczyć.

Co to jest ropień zęba?

Zacznijmy od tego, że ropień zęba to potoczna i mało fachowa nazwa. Tak naprawdę ropień zęba to stan zapalny w okolicy tkanek otaczających wierzchołek korzenia, czyli części zęba znajdującej się w kości szczęki lub żuchwy. Sam ropień w stomatologii definiowany jest jako ograniczony zbiornik powstały na skutek uszkodzenia i okolicznych tkanek. Środek ropnia wypełnia ropa, czyli gęsty płyn, w którego składzie znajdują się bakterie i resztki obumarłych komórek i tkanek. Ten stan zapalny na ogół jest bardzo bolesny i wymaga pilnej wizyty w gabinecie dentystycznym.

Przyczyny powstawania ropni zęba

Do najczęstszych przyczyn przyczyniających się do tworzenia się ropnia zęba jest toczący się już w jamie ustnej stany zapalny, a dokładnie w zębie lub jego okolicy. Wówczas bakterie powodujące zapalenie miazgi przenikają z kanału korzeniowego poprzez otwór wierzchołkowy do tkanek otaczających ząb. Następnie bakterie te wywołują infekcję, a w konsekwencji tworzą się przestrzenie wypełnione żółtawą lub zielonkawą gęstą wydzieliną, czyli właśnie ropnie.

Zakażenie bakteryjne to jedna z przyczyn tworzenia się ropni i uznawane są za tak zwane zakaźne przyczyny. Do niezakaźnych powodów zaś należą powikłania po nieumiejętnie bądź niewłaściwie przeprowadzonych zabiegach stomatologicznych. Takie niezakaźne zapalenia mogą wynikać chociażby z leczenia kanałowego, zbyt gwałtownego leczenia ortodontycznego czy też nakłuwania tkanek w pobliżu wierzchołka korzenia. Oczywiście nie zawsze ropień zęba powstaje przez błąd lekarza – czasem po prostu sam zabieg jest na tyle skomplikowany, że nie wszystko da się przewidzieć.
Warto też pamiętać, że każde nadkażenie drobnoustrojami chorobotwórczymi może przerodzić się następnie w zakażenie bakteriami, a stąd już blisko do powstania ropnia.

Ropień zęba – objawy

W wyniku namnażania się bakterii i pojawienia się stanu zapalnego, dość szybko odczuwalne stają się objawy ropnia. Dolegliwości wywołane powstaniem ropnia błyskawicznie przybierają na sile, dlatego nie wolno zwlekać, tylko jak najszybciej udać się do stomatologa. W przeciwnym wypadku ból utrudni nam normalne funkcjonowanie.

Ropień zęba najczęściej daje następujące objawy:

• pulsujący lub promieniujący ból w okolicy zęba,
• ból ten zwiększa się przy jedzeniu oraz przy dotykaniu i uciskaniu policzka w pobliżu ropnia,
• zaczerwienienie skóry i opuchlizna,
• gorączka,
• ogólne słabe samopoczucie,
• trudności z szerszym otwarciem ust.

Rodzaje ropni zęba

W zależności od tego, gdzie umiejscowiony jest ropień zęba i jak mocno nasilone są jego objawy, wyróżniamy trzy rodzaje ropni:

• ropień okołowierzchołkowy,
• ropień podkostnowy,
• ropień podśluzówkowy.

Ropień okołowierzchołkowy

Zmiana zapalna w tym rodzaju ropnia dotyczy wyłącznie miazgi zęba i tkanek wokół wierzchołka korzenia. Stanowi zapalnemu towarzyszy ból przy nagryzaniu pokarmów, ból promieniujący w okolicy uszu i na twarz, duża wrażliwość na ciepło, uczucie określane jako „wysadzanie zęba z zębodołu” czy też wrażenie, że ząb jest za wysoki. Do tego często dochodzi lekkie rozchwianie i przebarwienie zęba (nieco ciemnieje) oraz ogólne złe samopoczucie i gorączka.

Ropień podkostnowy

Jeśli ropień okołowierzchołkowy nie zostanie w porę zauważony i wyleczony, to przechodzi w dalszą fazę, a więc w ropień podkostnowy. Ropny wysięk bowiem niszczy po kolei warstwy kości wyrostka zębodołowego aż dochodzi do okostnej. Jest to najbardziej zewnętrzna powłoka kości, która jest bardzo mocno unerwiona, co skutkuje jeszcze silniejszym odczuwaniem bólu. Ta unerwiona okostna zostaje z czasem odwarstwiona, potęgując ból. Wszystkie objawy ropnia podkostnowego są takie same jak w przypadku ropnia okołowierzchołkowego, tylko występują w dużo większym nasileniu.

Ropień podśluzuwkowy

Ten rodzaj ropnia charakteryzuje się tym, że wysięk ropny dostaje się pod błonę śluzową. Do jego objawów należą: wygórowanie dziąsła otaczającego chory ząb, obrzęk sąsiadujących tkanek i policzków, warg, jamy ustnej i okolicy podoczodołowej. Tak jak w przypadku pozostałych ropni, także i tu mamy do czynienia ze złym samopoczuciem, gorączką i bólem. Czasem ten ropień zęba samoistnie się przebija, co zmniejsza dolegliwości bólowe, ale nie eliminuje problemu.

Jak leczyć ropień zęba?

Im szybciej udamy się do dentysty z ropniem, tym zafundujemy sobie mniej bólu i zapewnimy mniej inwazyjne leczenie. Metoda leczenia ropnia zależy przede wszystkim od jego rodzaju, a więc i umiejscowienia. Ropień zęba okolowierzchołkowy leczy się poprzez trepanację komory zęba (tzw. otwarcie zęba) i uwolnienie zalegającej tam ropy. W zależności od stanu zęba i rozmiaru infekcji w kolejnym kroku przechodzi się do wyleczenia zęba lub jego ekstrakcji. Często w takim wypadku stosuje się leczenie kanałowe. Dodatkowo lekarz stomatolog może zalecić przyjmowanie antybiotyku.

Ropień podkostnowy leczy się poprzez jego ewakuację w celu uwolnienia ropnego wysięku. W tym przypadku niemal zawsze sięga się po antybiotykoterapię. Jeśli są szanse na uratowanie zęba, wówczas dentysta proponuje leczenie endodontyczne.

Natomiast ropień podśluzuwkowy – jeśli nie doszło do samoczynnego pęknięcia i uwolnienia wysięku – nacina się i przeprowadza drenaż ropnia. Jeśli pacjent zbyt długo zwlekał z podjęciem leczenia, czasem konieczne staje się nacięcie skóry twarzy, by usunąć zgromadzona pod nią ropę.

W każdym przypadku najważniejsze jest, by jak najszybciej zgłosić się do dentysty i zlikwidować stan zapalny. Jest on bowiem dużym zagrożeniem nie tylko dla samego zęba i jamy ustnej, ale i dla całego organizmu.