Zęby mleczne – jak o nie dbać?

Zanim wykształciły nam się zęby stałe każdy z nas posiadał zęby mleczne. Przez długie lata wokół mleczaków urósł mit, że o te zęby nie trzeba dbać, bo i tak za jakiś czas wypadną i zastąpią je zęby stałe. Nic bardziej mylnego! Zaniedbane i chore zęby mleczne bolą i mogą wywołać poważne szkody w jamie ustnej. Dlatego już zęby u dziecka wymagają odpowiedniego traktowania i w razie potrzeby leczenia.

Co to są zęby mleczne?

Zęby mleczne pojawiają się w szczęce dziecka między 6. a 11. miesiącem życia. Dla rodziców maluszka to trudny czas, ponieważ w czasie wyrzynania się zębów mlecznych dziecko mocno się ślini, jest niespokojne i rozdrażnione, źle sypia, odmawia jedzenia, a do tego często gorączkuje i ma dolegliwości bólowe. Takie ząbkowanie przebiega stopniowo i na ogół w jednym czasie wyrzyna się jeden ząb mleczny. Docelowo w szczęce dziecka jest 20 zębów mlecznych – po 5 w każdym łuku zębowym.

Dopiero w okolicy 6. roku życia dziecka zęby mleczne zaczynają samoistnie wypadać i są zastępowane uzębieniem stałym. Proces wyrzynania się zębów stałych kończy się około 12. roku życia, nie licząc tu tzw. zębów mądrości. Ósemki bowiem to temat na zupełnie inną historię. Jak widać jednak zęby mleczne u dziecka funkcjonują przez wiele lat. A trzeba wiedzieć, że są one słabo zmineralizowane, przez co są bardziej podatne na próchnicę i urazy mechaniczne. Łatwo więc o problemy z mleczkami. Tym bardziej więc koniecznie trzeba odpowiednio dbać o zęby mleczne i w razie potrzeby je leczyć. W przeciwnym razie narażamy dziecko na niepotrzebne cierpienie.

Jak dbać o zęby mleczne?

Dentyści w kwestii zębów mlecznych są zgodni i przekonują, że o mleczaki powinniśmy zacząć dbać już w momencie pojawienia się w jamie ustnej maluszka pierwszego ząbka. Oczywiście na początek nie szczotkujemy ząbka, tylko wystarczy przemywanie go po każdym posiłku gazikiem nasączonym letnią i przegotowaną wodą. Z czasem – wraz z rozwojem dziecka i wyrzynaniem się kolejnych zębów – warto sięgnąć już po szczoteczkę i pastę do zębów przeznaczoną dla najmłodszych. Najpierw stosuje się silikonowe nakładki na palec, którymi czyści się zęby, potem można już kupić miękką szczoteczkę. Należy pamiętać, że w początkowym okresie dzieci nie powinny używać pasty do zębów z fluorem, gdyż łatwo u nich o połknięcie pasty.

Każde mycie zębów rodzice powinni nadzorować i przede wszystkim nauczyć dzieci prawidłowej techniki mycia zębów. Wbrew pozorom bowiem wiele osób nie wie, jak prawidłowo szczotkować zęby. Warto więc już od najmłodszych lat zaszczepić w dzieciach dobre nawyki.
W trosce o zdrowe zęby mleczne nie można zapomnieć także o diecie. Słodycze powinny być ograniczone do minimum, gdyż cukry sprzyjają rozwojowi próchnicy. W miarę możliwości również zaleca się ograniczenie liczby nocnych karmień malucha, aby zmniejszyć kontakt zębów dziecka z cukrem.

Zęby mleczne należy też bezwzględnie kontrolować u dentysty. Ważne, by nie kierować się do gabinetu dopiero w momencie dużego bólu, ale znacznie wcześniej – na rutynowe kontrole. Wtedy można na wczesnym etapie wykryć wszelkie ubytki i nieprawidłowości w jamie ustnej. Pomoże to także oswoić dziecko ze stomatologiem. I najważniejsza informacja – zęby mleczne się leczy, a nie czeka aż wypadną. Tym bardziej, że współczesna stomatologia dziecięca jest na tyle rozwinięta, że możliwości leczenia są bardzo duże.

Dlaczego należy leczyć mleczaki?

O zęby mleczne trzeba odpowiednio dbać i w razie potrzeby je leczyć z dwóch najważniejszych powodów. Po pierwsze chore mleczaki mocno bolą i dziecko niepotrzebnie cierpi z tego powodu. To także budzi złe skojarzenia z wizytami u dentysty już od najmłodszych lat, gdy do stomatologa dziecko udaje się w tylko w przypadku silnego bólu zęba. Drugi powód jest równie ważny, ponieważ próchnica zębów mlecznych może przenosić się na zęby stałe. Zatem zaniedbania mleczaków będą mieć negatywny wpływ na zęby stałe. Może się więc zdarzyć, że ledwo wyrznięty ząb stały już trzeba będzie leczyć. Pamiętajmy też, że ubytki w zębach mlecznych dość szybko się powiększają i są mocno widoczne, co znacząco psuje estetykę uśmiechu.

Pielęgnacja zębów mlecznych wcale nie jest trudna. Wystarczy kilka prostych kroków, by zachować mleczaki w dobrej kondycji i nie narazić na problemy zębów stałych. W kwestii dbania o zęby mleczne duża odpowiedzialność leży na rodzicach, którzy – zwłaszcza w pierwszych latach życia dziecka – muszą stale nadzorować uzębienie latorośli i kształtować w nim zdrowe nawyki.